Известный марийский прозаик и драматург, Заслуженный журналист Республики Марий Эл, член Союза писателей Российской Федерации Леонид Яндак принимает сегодня поздравления родных, друзей и коллег по случаю своего 75-летия.
Леонид Логинович Яндаков родился 10 декабря 1933 года в деревне Шӱргыял (Янситово) Моркинского района, учился в Моркинском педучилище и Марийском государственном педагогическом институте.
В 1950-х годах Леонид Яндаков работал инспектором Волжского и Моркинского РОНО, в 1960-х — инструктором Марийского обкома ВЛКСМ.
В сентябре 1965 года стал литсотрудником отдела партийной жизни объединенной редакции газет «Марий коммуна» и «Марийская правда», затем до 1975 года работал в Комитете по радиовещанию и телевидению при Совете Министров Марийской АССР в качестве редактора.
За время работы на телевидении Леонид Яндаков подготовил более 200 передач, в том числе популярные передачи для молодежи «Эрвий», детские программы «Пӱртӱс» («Природа»), телеочерки об участниках Великой Отечественной войны. Будучи собкором газеты «Марий Эл» в Моркинском районе опубликовал более полутора тысяч статей о людях туда, о жизни села, о ветеранах войны, о молодежи и на другие темы.
Литературным творчеством Леонид Яндак начал заниматься в конце 1950-х годов. За последние двадцать лет написал двадцать пьес на марийском языке, четыре из них были поставлены на сцене Марийского национального театра драмы имени М.Шкетана. Одним из лучших произведений писателя считается роман «Чоткар», рассказывающий о жизни марийского народа в XIII веке.
За серию исторических романов («Чоткар», «Онар», «Мамич Бердей») Леонид Яндаков был удостоен Государственной премии Республики Марий Эл в области литературы имени Сергея Чавайна, Литературной премии Программы родственных народов Эстонии.
В 2007 году трилогия была издана отдельной книгой под названием «Онар»по заказу Министерства культуры, печати и по делам национальностей Республики Марий Эл.
В последние годы писатель активно занимается переводами Библейских книг. Минувшей весной в Йошкар-Оле состоялась презентация книги «У Сугынь» («Новый Завет»), переведенной Леонидом Яндаковым на марийский язык и выпущенной по заказу финно-угорским филиалом Института перевода Библии из города Хельсинки.
Указом Президента Республики Марий Эл за большие заслуги в развитии национальной литературы Леониду Логиновичу Яндакову присвоено почетное звание «Народный писатель Республики Марий Эл».
Источник: Минкультуры Республики Марий Эл
Верхняя фотография из газеты «Марий Эл», для увеличения кликните.
Саламлем лӱмгече дене! Шуко пашам ыштен Леонид Логинович, мари-влакым моктен. Иктым ом умыло — библий книгаже могай полышым пуа мари калыклан? Шагал мо мемнам индыреныт, игылтыныт нунын лӱм дене, мутышт дене? Кок тӱжем ий шыҥдарат тӱнямбалне, тӱжем ий — Рушэлыште, 400 ий — мари калык коклаште, кунам вара рай тӱнча чылалан лиеш? Кузе инанаш Тыланда, Леонид Логинович, вет Чоткар, Онар, Мамич-Бердей крешын лийын огытыл, садланат нуным воштылыныт, талешкылан чотлаш огыл маныныт кужуӱпан-влак? Пагалем идалыкдам, а тидым …
Келшем, библийже нимолан. Йошкар-Олаште молан тынар черке паледа? Вот вот, шоналтыза.
Библий — тиде кристиан тыным (религийым) гына шарыше кнага огыл, тиде эше тӱвыра шарныктыш (памятник культуры). Библий сӱжет-влак негызеш шуко тӱнямбал шедевр сӱретлалтын, возалтын, сниматлалтын. Библийым шке йылмыш кусарымаш шуко калыкын пеш кугу событийлан шотлалтеш, тыгак финн, эстон родына-влакын. Кристиан тын марий-влак коклаште шарлен да шарла, Библийымат эре лудыныт да лудаш тӱҥалыт, тольык могай йылме дене? Шонем, марий-влак Библийым марла лудыт гын сайрак. Ме марий-влак ушанрак лийына гын марла ортодокс (православный) черкынат лиеш ыле, чуваш-влакын уло вет. Сӱас-влак мусульман улыт гынат Библийым кусараш лӱмын Библийым кусарыше шанче комитетым ыштышт да писын гына шке йылмышкышт кусарышт. Марла Библий мотор, лывырге, умылаш лийше йылман лийже манын ик Яндаков гына пашам ыштышаш огыл ыле. Адакшым Марий Эл ортодокс черке тиде кусарыме пашаш шкенжым нержым шӱшкаш тӱҥале да Яндаковын да финн-влакын темлыме шуко у мут руш мут дене вашталталтын: шнуй олмеш святой дтм.
Шäлä. Тöрӹм Марий сирет. Библим, мам ит попы, цилä цивилизованный халык пäлӹшäшлык. Тенгеок марла Коранымат сäрäш келеш — тек мары халык туан йӹлмӹнä доно тӹнг религивлäн законвлäштӹм лыдеш. Шамаклан, Эстоништӹ телӹм Кораным лыктыныт дä тӹдӹ сек пӹсӹн выжалымы книгä лин — ик äрнйäштӹ 2000 тираж хäлä пӹтен. Марий Элышты марынвлä туан йӹлмӹнä доно тенге пӹсӹн книгäвлäм нäлӹт ма?
чыным ойледа кызыт тӱныште, библейский цивилизаций. шкак ужыда могай тудо. библийышке 10 чын заповедь ден тонно дене лаврам да сатанизмым пуртымо. и библийым содыки айдеме возен, Юмо книгам ок возо. садлан нимогай тудо шнуй кнага огыл, а так программа для зомбификации.
тынеш пурышо мари-шамыч, вуеш ида нал, шоналтыза веле…
Библийыште чыным але шоям возымым палашлан ончыч тудым лудын лекамн. мари ден Петан марий-влакым Библийым рушла лудыктынешт векат, але йӧршын чарынешт… Ме Tsikma дене марла лудыктынена. Марла тӱрысынек Библий эше уке – «У сугынь» вел кусаралтын. Айста эше иктаж витле ий ӱчашен киена марла Библий кӱлеш але уке манын, тек калык рушла лудын кия.
Мари-влак йот элгыч толшо мутым, вес йылмe дене лудыт гын, сайрак лиеш. Тыгак «матерщинам» марлашке ынышт кусаре. Кристиан йула — тиде глобализационный проект. Лӱдыктымаш да чарымаш уке, те вес аргументым муаш ода шоно, и «Лӱдыктынешт, чарынешт» манын психозым да кычкырлымашым почыда. Еще «экстремист» манза, пеш беспроигрышный вариант. Те, Ош тӱням Библий вошт ужыда гын, мололан, Юмым , тудын шотшым ужаш ида мешае. И Бог — тудым Юмо манын ида кусаре, Юмынава — Богородица ида ман, шнуй — святой ид ман. Нигӧ ок пале, могай кӱкшытышко кӱза ыле мари калык, шке кугижанан, шке йула дене илен. Ончалза Китайым, Японийым.
Мый палем вич айдемым. Чыланат нуно тӱҥалтыш гыч мучаш марте Бибилийым лудын лектыныт. Кумытшын ушышт каен. Ала-кудыжо психушкыш логалын.
Мыйын ик аргумент — тӱнямбалне ен чот шарлыше книга марлат лийшаш. Марий йылме илышын чыла аланжым авалтен шогышаш, тыгак тыным (религийым), тунам гына тудо вес калык йылме дене ӱчашен да илыше кодын кертеш. Але марте марий калыкын рушаҥмыжлан лач кристиан тынын рушла шарлымыже пеш чот полшен да полшен шога. Келша ок келше ни мый, ни те кристиан тынын марий-влак коклаште шарлымыжым чарен огына керт. Марий-влак коштыныт черкышке да коштыт, тольык тушто чыла рушла гына… Одо-влакын, мутлан, Атамановышт Ижкарын ик ортодокс черкыште удмуртлат Юмылан кумалмашым эртара, нунын Библият одо йылмыш кусарыме.
Марий такшым чын кутыра: Эстонийыште кок православный черке — руш да эстон. Эстон православный черкыште чыла эстонла да тушко кошшо эстон-влак эстонак улыт, огыт рушаҥ. Финляндийыштат православный черкыште чыла финла, нуно Роштомат католик да лютеран-влак дене пырля пайремлат. Российыште марий-влак православийыш куснымеке рушаҥыт — тушто чыла рушла, южо вере гына изиш марий йылмым черкыште кучылтыт.