И вновь продолжается чествование святых и героев!..
Понимаем, что слово «продолжается» к этому мероприятию привязывается не особо. Тем не мене, мы рады, что традиция чествования марийских святынь и национальных героев не прерывается, а только расширяется из года в год и находит новых поклонников.
Региональная общественная организация «Марий ушем» («Союз мари») не только принимала активное участие в количестве 15 человек, выехав в Малмыжский район Кировской области на специально заказанном «Форде», но и традиционно является организатором мероприятия, проведенного на территории «Историко-этнографического комплекса «Полтыш курык» («Болтушина гора»)» в г. Малмыже.
В пылу предвыборных баталий с этой информацией запоздали, но думаем, что той интересующейся части, которая неустанно следит за ходом событий, что происходит в августе в Кировской области ежегодно и традиционно, будет небезынтересно. Тем более, что мы имеем возможность всё это проиллюстрировать фото и видеоматериалами.
Этот праздник, рассчитанный на полный день, состоит из трех частей. С 10.00 часов встречают гостей на повороте в д. Кугу Кетек трассы Малмыж–Вятские Поляны, в 11.00 – моление у памятника Акпатыр-чочой. В 14.00 – чествование памяти марийского героя, Полтыш-Он и его жену Шошмы. В 18.00 – большой концерт деятелей марийской культуры и искусства, фольклорных коллективов.
Как известно, марийскому герою, целителю и святому Акпатыру, что находится вблизи деревни Кугу Кетек Малмыжского района Кировской области, народ мари поклоняется с далёких незапамятных веков. Более открыто и широко стали его почитать в 1990-е годы. В связи с этим бронзовый памятник (кстати, первый и пока «последний» на лоне природы) установили на священном месте за деревней Кугу Кетек 1998 году.
Чествование 2016 года также собрало множество людей с разных концов России, из таких регионов, как Кировская, Ленинградская, Тюменская, Свердловская области, из Карелии, Татарстана, Башкортостана, Удмуртии и Чувашии.
В 11.00 часов началось моление в знак почтения марийского национального героя, целителя и святого Акпатыр-чочой. Народу собралось так же много, как и в предыдущие годы. Марийских онаеҥов-жрецов было около двадцати человек. Они также приехали из разных регионов. До и после моления, что происходило под руководством главного Онаеҥа Александра Таныгина, люди в бесконечном потоке подходили в святому Акпатыру-чочой, делились самыми заветными чаяниями и желаниями, просили помощи, сопутствия, благоденствия повсюду и во всем. Народ верит ему и для него никакое расстояние не помеха.
Для РОО «Марий ушем» («Союз мари») совместно с другими марийскими общественными организациями самым ответственным было проведение мероприятия на «Полтыш курык» («Болтушиной горе»). Сразу отметим, что этот год на святом месте, как обычно, возведено ещё одно сооружение. Это – высокая пирамидообразная крыша над памятником в честь марийского героя Полтыша. Бригада под руководством Н.И.Зайцева уже который год одно за другим возводит на Болтушиной горе новые и новые сооружения. В этом немалую поддержку местным инициаторам оказывают марийские общественники, приверженцы сохранения исторического наследия марийского народа и члены «Марий ушем», «У вий».
В этом году, как и в предыдущие годы, была замечена одна особенность – многие из тех, кто был у святого Акпатыра, уже не участвовали на втором мероприятии. Причины были разные: одни «расслабились» после школьной столовой – будто на сытый желудок особо уже не хочется себя утруждать до вечера, другие просто остались ждать вечернее мероприятие в Кугу Кетек. Ансамбли готовились к выступлениям.
Здесь мы наряду с мариэловскими марийскими общественниками хотим сказать слова благодарности нашим далёким гостям из Свердловской области, которые полной группой приехали на Болтушину гору и на все экспонаты под открытым небом смотрели с большим интересом и восторгом. А также большую поддержку в почитании наших героев оказали онаеҥи из Башкортостана и Удмуртии. Они помогли провести моление на горе в честь Полтыш Он и его жены Шошмы.
После чего все были приглашены к ритуальной поминальной трапезе. Желающие охотно фотографировались у музейных экспонатов и сооружений.
Да, есть у организаторов проблема с программным разнообразием на этом мероприятии. В виду отсутствия финансовой поддержки вообще и, учитывая то, что всё осуществляется только на общественных инициативах, нам не удаётся провести такие представления, как конные скачки, спортивные состязания, выступления патриотически настроенных марийских певцов. В свою очередь это препятствует сбору большого количества народа.
Во время нашего мероприятия мы получили поздравление от Сергея Павлиновича Мамаева – депутата Государственной Думы РФ Кировской области от КПРФ, прошлогоднего кандидата на пост главы Республики Марий Эл, ставшего впоследствии хорошим другом марийских общественников. Он также обещал в будущем определенную поддержку в проведении общественных мероприятий в Кировской области.
Надеемся, что в следующем году на Болтушиной горе чествование памяти нашего героя будет проходить в более широком масштабе.
Вечером состоялся большой марийский концерт. Перед многотысячной публикой с пламенной речью выступил действующий депутат ГД РФ и кандидат в депутаты Государственной Думы VII созыва С.П.Мамаев. Наряду со своей программой, призывом проголосовать за КПРФ и её кандидатов, Сергей Павлинович во всеуслышание выразил слова благодарности членам «Марий ушем», принимавшим активное участие в выборах главы РМЭ в 2015 году, где он сам был не только одним из ярких кандидатов, но абсолютным лидером всей предвыборной гонки и последующего периода разборок с несправедливостью, нечестных выборов как со стороны власти РМЭ, так и всей выборной системы.
Народ слушал его как обычно с большим интересом. Для настоящего оратора для этого хватило пять-семь минут.
Мариушемовцы договорились так, что в 2017 году на Болтушину гору подготовят своих онаеҥов из числа прошедших учебный курс школы марийской традиционной религии «Юмарий».
Надеемся, что там, где трудятся от души и ради сохранения, там все получается.
Это же подтверждает видеоматериал с вятским марийским активистом Н.И.Зайцевым.
Инфо-Центр «Марий ушем» («Союз мари»)
Оператор Лайд Шемйэр
Источник: Марий ушем
Лайд, эртаре гыст посня полтыш курык мероприятиедым, а то акпарс чочойын кайла дене шкет нерген шукырак возет.
акпатыр чочой кайла дене..)
Такшым Лайд шкеж нерген пешыжак возен огыл, лач Полтыш курыкым умбакыжат вияҥден шогаш да Полтышлан кумалтышыш калыкым шукырак погаш кӱлеш ман веле азаплана.
Тый Лайдым игылт возымо олмеш, Вачис, лучо Акпатыр чочой да Полтыш онланат кумалтышым сайрак эртараш полшем ыле…
Полтыш курык вуеш лайд чочой шкаланже мавзолейым ыштынеже? Соловьев времаште кугу кетекыште лайдын йукшат ок шокто ыле.
Лайдын Полтыш курыклан кумалмыже шуеш гын, тек кумалже. Ме Кетекыште Акпатыр чочойлан кумалына. Тышке, Акпатыр чочойлан кумалме годым, ынже кошт Полтыш курыкыш «одеялым» шудыраш.
Поро!
Сомылым «Марий ушем» да тыгак икмыняр марий организзаций-влак виктарат (за исключением тачысе Мер Канаш, Марнацконгр да моло), сандене мый нунын нерген возем.
Те сомыжылан пижса, поро лийза, ыштыза, ушештарыза мондалтше-влакым, кычалза.
Уке гын, йылмешда йора налеш.
Ит торштыл, Лайд.Когартыме агытан гай.Маркелов шулдыретым писын пучкын шуа.
Тудо нимом ок мондо.Писын окса калтакет кошка.
Ожно Кугу Кетекыш даже Челябинск гыч бизнесмен шамыч толмыштым шарнем. Нуно Валерий Соловьевым пагален толыт ыле. Мыят икмыняр гана Валерийым уважатлен толын коштым. Лайд нерген тыште тунам нимат ок шокто иле.
Лайд, пытарьышлан каласен кодем, ит мешае полтыш курыкет дене акпатыр чочойын пайремжым эртараш, хоть Валера йолташын памятьшым уважатле. Эртаре посня кечын шкендын пайремедым. Больше каласышаш мут уке. Чеверын. Бирскыште ужмешке. Тушто едросс мушем уже устелым ямдылат))
Поро!
Ушда ок сите гын, ман:гадам ида йоктаре!
Шылын коштын да ямдарым ястармые олмеш, кеч 1000 тен:ге дене полшем ыле Гиколай Иванович Зайцевлан.
Тый ни Валерий Аркадьевичшым от пагале, ни шкендым.
Пайреммарий-влак мемнан денат пеш шукын улыт, только толыкышт уке нимолан.
Тый лучо колышт лек ту:рыснек кугурак ен:ын ойлымыжым.
Да эше «Полтыш — князь черемисский. Малмыжский край» книгам да С.Кузнецовынак (Малмыж марий, этнограф, историк) «Саятыни. Культ предков. Древняя история» книгажым окен лек.
Уке гын, коракиге гай умшатым каркалет, а толыкетше уке — нимом ончыктен отыл. Да ончыктет мо иктаж гана? Вучыман мо тый дечет?
А то магырет чизым кок арня уждымо икшыве гай.
А ме ончалына — кузерак тый тушто шогашташ ту:н:алат да мом ямдылет. Тыгай ИСТОРИЙ (марийын) Бирскыште, а ик гранит чапку:м конден пышташ, тудым увековесить ышташ калет ок сите, гоеш. Аракма марий улат, Ононим.
Тылат кугу намыс лийшаш. Умшат каркаленак, у:мырет эртен кая.
Мо пеш талышненат , икте да весым почеш мыскылет мари еным.Шкет камандет ден пундышеш шинчен кодат теве.Кай Яковлева деч оксам йодаш, молан калык деч уеш кучет,мушеметше тудым поддержатлен.
Полтыш — князь черемисский кнагаште ни исторический, ни художественный ценность манме настам шым уж. Тугай бестолковый настам тый гына возен кертат. Ала могай пучымыш кнагаштет.))
Поро!
Исмаил ял марий, а каласе-ян, тиде кугу Имаилыште мыняр марий еш уло? Да кузерак нуно кутырат: марла? сиасла? рушла?
Могай куп лон:га гыч лектынат? Ко: тыйын узкоместнический ончалтышетым формировать ыштен.
Вот каласе, Исмаил ял марий, школышто этнографий музей уло маныт. Мый шкеже ужын шуктен омыл.
Ындк йодыш, Исмаилыште илет гын, молан тый нунылан от полшо?
Тушто вет марий арвер-у:згарже кумыт-гыдыт веле. Школыштат сиас ден одолак гына выстуратлат.
А тый адакат ву:та шен:геч да пече рож гыч гына ончен коштат?
Але тиде ял у:мбак лавырам виктарынет?
Турло кундем гыч онаен-влак толыныт манын воза Лайд. А нунышт вара кузе онаен лийыныт, кушеч толын лектыныт? Сайленыт, шогалтеныт, ала иктаж могай духовный школым тунем пытареныт? Свидетельствыштта уло дыр? Пошкыртышто ончычсо жулик, шояк да бывший партийный ен-влак ынде онаен улам манын коштыт. Ожно кузе поп да нунын дене пырля марий карт-влак калыкым ондален коштмым ончыч школышто книгаште веле лудынна гын ,кстати, саде партейный енет-влак высмеиватлен, карт-влакым игылтын ойлен мемнам туныктеныт, а ынде шке духовный пропагандист лийыныт пуйто. Ынде илышыште нуным шкеныштымак ужына, книгаште огыл. Акырсаман лишемеш ала-мо.
Поро!
Аноним, аовторяться ит лий.
Тыгайым тый шукертак серкаленат ыле.
Нкно, онаен:-влак, кертмышт да моштымышт семын марий йу:лам да тыным шуят. Мутат уке, чылан ик семын огыл.
Вот духовный школым тунем пытарыме нерген возет.
А тый лично, тиде да тыгай школжо лийже манын, тидым умбакыже шуяш манын, кеч иктаж-могай сомылым ыштенат? Иктаж-мыняр ыршийым пыштенат?
Тынаржак неуч ит лий.
Волой, неуч улам, унарем уке , садлан ом шушкылт. Мый гаем неуч да соптыра-влакым ушан карт-влакк илышлан туныктышт, духовный туням волгалтарышт манын нунын деч полышым налнем. Нуно вет калык верч тыршышаш улыт вет? А мый калык омыл мо? Мый гаем низкий уровенян калыкыштк уло гын, нуным игылтман мо? Тыят тушкак — вигак ырший нерген претензийым пуэт. А мый карт -влак могырым духовный воздействий, полыш нерген возенам ыле, марий илышым волгатараш полшышт ыле манын, мый гаемрак аныра-влакыным. Мутат уке сайын ышытыше карт-влакат улыт дыр, безвозмездно, ош да чиста чонан. Нунын чумыр пашаштым мый ом орло вет. Мый нунын колашке вор да жулик, ончычсо коммунист, кумалмашлан ушаныше-влакым пресследоватлыше ен-влакын шушкылтмышт нерген возенам. А тый вигак уташ пураш точет. Кумалмым эртарымылан, шочшо азалан мутым пелешташ да моло годым ужса да тидлан тынар тенгем тулыза манын тарифым шындыше еным онаен манаш лиеш мо? А мемна коклаште ко тудо тыгай манын йодшаш олмеш тый кержалаташ гына вучен шогет. Тыгай шояк ен-влакым пыдал налмаш,духовный илышыште кучылташ тырышымаш шкендын авторитетым велен волта огыл мо?Шке йырысе радаметым эрыкташ полшаш шонышо-влакым йукшыктарет гына. Садлан сомылет ок ушно. Предатель-влак нигунам тылат полшаш шонен огыт шушкылт, а шканышт нишым муаш тыршен пайдам кычалыт. Но лектышыже нунын деч эн осал — калыкым шояклат да юмым сырартат.
ПОРО!
Тыге аклен, албаста гына возен кертеш: «Тугай бестолковый настам тый гына возен кертат. Ала могай пучымыш кнагаштет.))»
Ала тылатат албаста марте тора огыл, Исмаил ял марий?
Кеч географически ял лу:мжым чын возем ыле.
Малмыж нерген ойласет гын, сере У СМАИЛ ял манын (Новый Смаил). Ни Исмаил, ни Измаил тушто уке.
Ончыч пагалаш тунем верысе-влакым.
Бестолковый-влакым иктат ок мыскыле. Мыскынь улыт мыскылаш.
Шен:гечышт, миен, йол дене ешараш ку:леш. Ала тунам умылат: мо тугай историй, историй книга… молан нуно ку:лыт…
А так пылде-полдо-шамыч дене жапым йомдараш жалке.
Просто таче мыйын настрой весе.
Поро!
Да эше Яковлева нерген куктыштат.
Тудо — тыйын гай-влакын йолташыже. Кеч ик преимуществыже уло — мыят тудым марий ен:лан шотлем.
То:рлана гын — йо:ра, ок то:рлане гын — шке пала.
Маркелов денат тыгак.
А вот тый нунын дене кузерак коят ыле — эх, ончалаш ыле. Мыйын гын нимо вашталтын огыл.
Сандене оксам але весым мый Яковлева да Маркелов деч огыл, а тыйын гай (ит лу:д, ом мыскыле) тыглай ен: деч йодам — сознаниет уло але уке манын. Уло — сай, уке — коран: кай. Пижедылаш тылат тыште амал уке.
А пен:гыде марий айдеме лийын коднет гын, ну, пыште марийлыкым аралаш надыретым. Тунам шкежат просто «клавиатор» огыл, а настоящий марий лият.
А мо вашталтеш кызыт тыйын пан:гам перкален шинчылтмет дене?
Лач ик сознаний ден илен, умбак от кай.Мый пашадыр гыч туналын мланде налог марте налогым бюджетыш тулем.Йод Яковлева деч ешартыш финансированийым мужо марий йылмым школышто путынь туныкташ.Ынде тиде тунемме ий гыч ик шагат веле марий йылмым тунемаш туналыт, ИКН предметат йомеш.Молан мый, самосознаниян айдеме, тылат оксам пушаш улам.Властьым поддержатлет, нефте-доллар шуко ужалалтеш, оксашт уло, кай да йод.Але Яковлева деч пашадырже гыч пужо.Нужна калык деч вожылам ыле йодашыже.Бюджет республикын кидыштем лиеш ыле гын, молан пуаш огыл марий калыкым тузландараш!
Мый куктыштын ом мошто, туран гына каласен моштем.
Ретро-метро фестивалетшат лач Яковлеван предвыборный кампанийжлан келыштарет? Ондакше Рыбаковажын шочмо кечыжлан полеклалтеш иле.
Народная кандидата окса дене чот пошла.Йилметым пеле гыч пурлынат, властьым ынде йоратет, от вурсо.
Целый день Лайд пишешь о том, что вокруг одни идиоты, глупцы, дураки.Я отвечу так-
»Признавший сам себя глупцом,
Считаться вправе мудрецом.
А кто твердит что он мудрец,
Тот и есть тот самый глупец.»
С.Брант
Молан эре ваш игылтыда?Чыным возымо гын чынак лиеш,а шояк гын ондалтышак кодеш. Кӧлан гынат шӱгарым тӧрлыман,кӧлан гын кӱкшака верым ӱмырешлан кодшо манын аралыман.Мыняр лудам ,эре окса нерген шомак лектеш. Тидын деч огым йод ,тудын дек огым кай манын,- ӱскырт веле ойла.Молан тынаре сутланеда?Ваш умылымо олмеш,- еҥым койдареда! Тыге сӧрал огол!!! Шылтален возымо гын,экшыкым тӧрлалташ тыршыман а сырыман огол.Вуэш ида нал,шкендам воштылтышыш ида лук !
Лизочка! Колен йуклаш туналына?
Палыдыме,:-Йӱклыме нерген шке шоналтыза! Мыйын шонымем почеш каят ыле гын калыкем ,таче кечын кул ден тарзе огыт лий ыле. Чылан изи оксалан верычн ондалалтыч,а ынде йорлеш кодыч! Кызыт шоныман кузе тиде лавыра гычын лекташ,калыкым иктыш ушаш,йылмым вияҥден колташ ! ! !
Кузе шортньо мутетше «илышыштыже марийлан» лавыра гыч лекташ, от каласе кузе тидым ышташ, моторем ?
Палыдыме.:- ,,Моторем,- шеҥгелан кодын!»-Самырык годым чыланат мотор улыт. Пагалымем,шонымашем пеш кугу,чыла ярымлен ик почеш возаш ,мыйын жапем пеш шагал. Лавыра гычын лекташ ,кӱлеш эн ончыч пырля лияш!
Исмаил ял марий! Аноним!
Граждане! На данный сайт заходят многие иноязычные, и не показывайте *** незнание истории своего народа! И Мамич Кэрдэ, и Тутай,и Адай, и Акпарс, и Акпатыр, и Полтыш, и Лаиш, и Атабай —реально существовавшие исторические личности,, оставившие в истории марийского народа светлую страницу! Одно другому не мешает: следует воздать должное и Акпатыру и Полтышу! В одном соглашусь, не обязательно всех в один день! Если рядом имеются марийские селения, можно 1 раз в два-четыре года провести мероприятия, приурочив к определенным знаменательным событиям! ***
В этом немалую поддержку местным инициаторам оказывают марийские общественники, приверженцы сохранения исторического наследия марийского народа и члены «Марий ушем», «У вий». — кто такой из «У вий»? Почему это «мёртвую» организацию поднимают? Ведь все же в норках сидят.
Анонимы придет время вы все ответите за свои злодеяния перед нацией за то что оскорбляете истинных патриотов Танаков
Поро!
«У вий» организаций уло — официальнят, икмыняр ен: чу:чкыдынак «Марий ушем» дене пырля участийым принимать ыштат ту:рло: мероприятийлаште. Кеч кок-кум ен: дене. Но:лташ то:чет гынат, но:лтен от керт. А нуно улыт реально. Но, коеш, капитализм лачак тиде ийготан-тукым марий самырык-влакым ту:н:да. Еш, пелаш, йоча, кредит… иппотеке…
«У вий» тиде ни тачысе Сер Канаш огыл, ни Марнацконгресс але иктаж-могай землячестве. Тиде зарегистрированный организаций. Сандене нуно эрыканрак улыт.
Если кто-то с 13.00 до 18.00 (целых пять часов!) хочет гулять по «екатерининской» Кугу Кетек, пожалуйста… Никто с вас одеяло не «стянет».
Тому балбесу, который охаял книгу (не мною написанной, а составленной и пропущенной через редакторскую призму): попробуй про свой край создать (не обязательно самому писать) подобную книгу. А у нас это не единственная, а мы создали десятки книг. Теперь в серу сил работаем над энциклопедией. Будет оригинальная.
Пока карты не раскрываем. Приступили к работе. Но чувствуем, что на это потребуется еще 2-3 года (максимум).
Айда властьшым пырля вурсаш ту:н:алына. Ялым да ял калыкым пытарен толмыжлан, экономический положений удан:мылан…
»Марий Ушем в лицах…», энциклопедийын лумжо, ушемын 100 ийланже полеклалтеш???
А Яковлеважым йораташ туналына! Вет тудо лач мари кандидат веле, едросс улжым ме огына пале да палаш огына шоно.Яковлеваже Маркеловынак енжак,кок пукеныште шинчен сенаш ок лий…
Лайд да «Марий ушем» пеш суапле пашам ыштен шогат, садлан тыге нуным тӱрлын игылт, мыскылен возымаш — шот огыл. Да язык… Марий йӱла почеш айдемылан лӱмын шонен осалым ышташ ок лий, тыгак айдемым тыге мыскылаш ойӧрӧ.
Лайд — ум, честь и совесть мушем!
Поро!
Анонимын (16.08.2016 в 22:26) возымаште чынжат уло. Лиеш да ку:леш тыгай энциклопедийым ышташ. Можыч и ыштена. Рвезе-влакым таратен кертына гын.
Вес могырым — кызыт ме «документы и матеиалы» книга дене пашам ыштена. Ош ту:няш лукман март кыдал марте.
А менан шонымашнаже (уже ту:н:алме сомылна) — историй дене кылдалтше энциклопедийым ямдылен савыктен лукташ.
Ваш лавырам кышкен те могай пайдам ыштеда?Тунемза ынде пырля ваш пагален,ваш келшен илаш! Уке гын-вашке чынак пытена чылан….Окмак койышдаланак верчын.
Пеш чын возет, чынжымак мыланна ЧЫЛАЛАННА икте-весым пагалаш (иктаж-могай йодыш шотышто огын келше гынат) тунемаш кӱлеш. Тыгак тылат да Лизук гайлан шкенан калыкым кумшо лицаште огыл лӱмдаш: «тунемза», «ыштыза» да эре ӧрдыж гыч ончен туныктен кияш! Тыят марий улат, экшыкым ужат гын, шкежат марий мер пашаш ушно, полшо ышташ, мом ӧрдыж гыч ончен туныктен киеда?
чыным ойлет!
Чолга еҥ,:- Йоҥылыш лийыда,кашка веле кия!Мый пеш шукертак калык дене пырля улам. А молан ужын огыда мошто? -тиде тыланда веле йодыш.
Очень многое зависит в характере народа от качества окружающей воды. Про это тоже имеется информация в сюжете. Республика Мари-Эл находиться в основном в болотистой местности, и черты характера народа соответствуют стоячей воде, но это уже увидите в фильме.
с 52 минуты
https://youtu.be/91h9moaSJsQ
Более краткая информация о влиянии воды на характер народа с 23 минуты фильма. Именно вода определяет черты характера проживающего на данной территории народа. Теперь задайтесь вопросом, чем курык-мари отличаются от луговых, и почему ветлужские курык-мари не отличаются от луговых.
Ветлужские мари носят сороку. С каких пор сорокан-мари у тебя стали курык- мари?
Но ведь ветлужские мари говорят на горно-марийском диалекте?
Чолгаеҥ, вот ойлет -«Тыят марий улат, экшыкым ужат гын, шкежат марий мер пашаш ушно, полшо ышташ, мом ӧрдыж гыч ончен туныктен киеда?»…
Чыным манаш гын,тыште ваш лавырам кышкымашым да окмак койышым ужын-марий дене мер да моло пашам веле ыштымым огыл, ик пасушто шорын шинчашат кумыл нимогай уке….Ваш пурыштын ме нигунамат сайыш илен огына шу…
«Марий Ушем» кугу да пеш кӱлешан пашам ыштен мия, Владимир Козлов да моло чолга марий-влак, кугу тау тыланда!
Мари Ушем пеш сай, кугу пашам иштеда, Ош кугу Юмо тыланда полшызо
Ой, Юмыжат! Марий калыкше ни ужынат, ни шижынат ок шукто кузе тудым ужалат! Кунам да колан, кузе оксажым тушкалташ.Ынде Маркелов пелен, Яковлева поддержатлен , изиш ончык каена дыр? Ынде вет оппозиционный мурыжым от муралте, колышто ок лий.Тынаре пусо йодыш шога мари калык ончылно, те властьым моктеда.
Да тунарак ушан да лӱддымӧ улат гын, возо шке лӱмет дене виш чыла: молан Марий ушем «уда», кузе тый шонет, а тыге лӱмде (анонимно) капка йымал пий гане оптен кияш чылан кертыт.
Тиде пагыт марте мый тиде ушемым поддержатленам,шке палет.Ну тыят шке лумет от возо шукыж годым, кызытат.
Мый тыйын семын Марий ушем ӱмбак лавырам кышкен ом кие. Кӱлеш гын, шке лӱмем денат возем. Да Лайд шкеже нигунам ни Единый Россий, ни Яковлева верч улам манын, виш ойлен огыл.
Яковлева предвыборный кампанийлан 6,5 млн оксам кучылтын, Казанков-4,5 млн-ым.Вот шоналтыза , кузе тендан ушем вуйлатышыда трук Маркеловым поддержатлаш куржыныт!
Палет тыйын гай шамычшылан ни марий калык, ни (марий) оппозиций республикыште ок кӱл. Кеч мом «Марий ушем» але Козлов ынже ыште — уда. Пуйто «Марий ушем» бюджет (калык окса) кӱшеш ила. Але тый кажне тылзын МУ-лан тӱжем дене оксам ойырет.
Те тролль-влак тыште оксала шкевуя, виян марий-влакым тӱрлын мыскылаш, игылташ, удаш лукташ ман пуртен шындалтында.
Ни Маркелов, ни Яковлева ваштареш нимом огыда пеш возо, а вот лач нунын деч пеш чот йодаш калыкын праваже уло. Ну мемнан окса кӱкшытеш илат да нунын деч Марий Элыште чыла шога, эн ончыч Маркел деч.
Чынак Чолгаеҥ воза.
Иктыже пушара, весыже ӱпшӱнчеш, а кумышыжо тӱрвӱнчеш. Вачис кашак тиде сайтыште пошеныт! Шонымашда почеш нима ок вашталт, а шкеже кавараш шуында, марий шӱлышда уке, арам киндым кочкыда! Полтыш курык — тиде тыланда огыл, чонда кӱ лийын гын, тушко огыда миен шогал вуйым саваш. А чиновник кашак сӧсна улыт, Владимир Козловын да тудын йолташышт-влакын пыштыме надырыштым нуно огыт пагале. Ий йеда, Талешке кечыште, Полтыш Оным пуйто пагалат, вет тудын лӱмешак тиде пайрем кечым индешлу ийлаште марий ончылъеҥ-влак эртараш тӱҥалыныт.
Намысдыме улыда гын, шовышо нердам ида шӱш!
Ме шке пашанам шке Окса дене ыштенна. Нигунам нерым йоктарен по жизни коштын огына ул!
Полтыш Лайдын да Марий ушемын гына пашаже огыл. Такшым тудо уло марий калыкым шке жапыштыже арален.
Пошкырт марийым Салават Юлаев арален. Чыла шотан пошкырт марий тудын войскаште полковник лийын.
Ындыже лач калыкше веле кодын, оппозицийже уке.Властьлан пашам ыштынеже, тудын праваже, чот ноен, умылаш лиеш.Но марий кандидатшым молан шурен шындаш да тудым крайним ышташ.Молан юлитлашыже, калыкым ондалаш точен, чылан ангыраже огытыл.
Умбакыже МО лийман? 100 ий дене марийым темденыт гынат, кудыжым оксала налыныт гынат, асфальт йымачат ужар шудо лектын кертын.Калык верч кычкырет гын , калык молан йодын огеш керт.Яковлева нерген лач мый гына возем, шыч шеклане.
Если чыным ойлаш гын, таче кечын ик мер органанизацийын паша лектышыже марий калыкын илышыжым ончык вуден нынгаяш ышталтын огыл да тидлан нунын куатыштат уке.Глобальный йодышым нолтал огыт карт.Ужалалт пытеныт, калыкат ушаным йомдарен.
Йодышычын чын шындышыч, Маркелов деч шога.Ну ужалалташыже молан?
Мый калык лӱм дене ом кычкыре, лач шке лӱмем дене возем. Мер организаций виян, чолга калык дене веле куатан да виян лиеш. Чылан, тыйын семын, ӧрдыж гыч ончен, лавырам кышкен, мыскылаш тӱҥалыт гын, лач тыгай мер ушем лиеш — могай уло. Эн ончыч шкет гыч тӱҥал да вес пассивный тӱшкам (кудыжо марий коклаште шукырак) мер пашаш ушо, вара мо улшыжым вурсен кие.
Мый тендан нерген шым возо.Могай мер организацийыш тек ушаш!? Чыла ынде Маркеловын улыт.
Мыят шке нергенем да организацием нерген шым возо, а Марий ушем нерген. Тол полшо МУ-лан виян, шкевуя да улшо властьлан раш оппозицийыште лияш. Йӧршынак тидым ышташ лийдымыла чучеш гын, пого шке организациетым, кудо раш оппозицийыште лиеш.
А молан Марий ушемын кызыт тыгай позиций, мый гын пеш сай умылем. Марий калыкше шукыжым оппозицийыште лияш, кучедалаш да оппозийыште улшо-влаклан полшаш ямде огыл.
Тендан дене кутырымаш -не пустой диалог, илышлан кулешыжымат колын шукташ лиеш, но шуко комментатор-влак так..
Могай чолга еҥ улат,нунын дене кочкат, йӱят ,пырля малашат возат. Тый тыгай чолга улат гын,мом палет тудым возо, вара чыланат палаш тӱҥалына.
Лизук, те шоҥгемында, тыге чучеш, шукертак тыште пеҥыжыда. Тендан шонымашдам лудын жапым арам веле эртарена, шонем, молыжат тыгакак…Пайдаже нимогай, йыгылен шинчеда кечымучко, уныкада руш лийын пытеныт гын, лыпланыза. Иктаж, йыраҥыштыда почаҥза и то пайда лиеш. Шарнем, те шошым пеш мландым налнеда ыле да тудыжат яра ок перне, чиновник-кашак деч йыгылен кертында огыл але огыда мошто.
Изи падырашем,-Опанасем тый чыла паледа !Лыж кайше тоштым тумышташ огыт шич,-шоҥго ден ӱчашаш ,а тидым огыда пале!Мландыжым мыланем,- мланде авам пуа ,а вуйлятыше шамычлан эше тыланет,- мый дечем ончыч. Пургедаш мый сокыр коля омол,а еҥын ямдыжым огым вучо.Тыгай рвезе улыда, кӱсендажат яра , ончыкыжланат нимодаят уке.Тыгайым ужын, чыланыштын лийже манын ,-чыла вере почаҥаш логалеш. . Амбары,карманы пусты,а сами в кредитах погрязли все вы.Ещё так поживёте и исподне своё в заклад понесёте.Так сильно работали ,рук не покладали , карманы набивали , Республику на банковские нары загнали! ! !
Поро!
Ит воштылтаре, —
Аноним (17.08.2016 в 22:37) мо ушет дене тыгай тупела мурым мурет? Молан историй ваштареш кает да марийым ӱлык шындет, пуйто:
…Пошкырт марийым Салават Юлаев арален. Чыла шотан пошкырт марий тудын войскаште полковник лийын…
Тачыже тый кеч шкендым шке аралет але уке?
Але тачат ала-кӧн аралымыжым вучен шинчет?
Мёртвые ,-долгов не знают,а банки каждый день доходы считают .Нам долги приумножают.Ни картов,ни попов и ни других мудаков не призывают!Вы решили сектантскую рать пополнять ,чтобы последнюю шкуру с народа МАРИ содрать?
Аноним
17.08.2016 в 22:37
Пошкырт марийым Салават Юлаев арален. Чыла шотан пошкырт марий тудын войскаште полковник лийын.
А ЧТО ГОВОРЯТ АРХИВНЫЕ МАТЕРИАЛЫ В ОТНОШЕНИИ УЧАСТИЯ МАРИЙЦЕВ В АКАЕВСКОМ И ПУГАЧЕВСКОМ ВОССТАНИИ?
1735 год. Акаевское восстание.
Черемисы изначально не поддерживали Акаевское восстание, возникшее на почве угона лошадей русскими драгунами у Акая. Участвовавшие в составе акаевской команды черемисы, удмурды, мордва были вынуждены принимать участие под страхом смерти и угрозами. И говорить о народном восстании не приходится.
«…И те пойманные ясары и татары в допросех показали: Казанского уезду у Разгильда Рысаева положили они совет с Акаем Кусюмовым з 200 человеки, чтоб разорять руские и иноверческие деревни, а татарские, кто будет приклонен, не разорить. И две деревни чювашские и одну мордовскую разорили, и выжгли, и скот отогнали, …»
Таким образом, были уничтожены деревни не только Заинского района, но и деревни Новый Кулегеш, Кулегеш, разорению подверглись Шалтык, Кадряково, Кулюш. Особенно уничтожающе это произошло в сентябре 1735 года. Многие марийские деревни были уничтожены, жители вырублены и только часть смогли спастись. В конечном итоге это привело к тому, что свои же и сдали предводителей восстания.
1773-1775 гг. Пугачевское восстание .
Дер. Старой Тертяковой черемис Иштубай Ишбулатов показывл на допросе, что весною 1774 г. в их деревню приезжал башкир Бахтияр с 300 чел. башкир и объявил указ бригадира Салавата Юлаева о наборе людей в пугачевскую шайку и, взяв по тому указу из их деревни 200 чел., отправился в Бирск.
Дер. Бурнашевой черемис Изибай Янбаев — что по тому же Салаватову указу он взят из своей дер. Бахтияром под Бирск, а оттуда с шайкой в числе 100 чел. послан на Уфимскую дорогу для разведывания о действиях Михельсона, почему все они, 100 чел., стояли в поле по июль месяц, а к ним в то вре¬мя приехал Салават и пожаловал его, Янбаева, полковником, в чем и выдал ему на татарском языке письмо.
Дер. Узяковой черемис Бухармет Буйхаиров — что летом 1774 года в их деревню за набором людей в пугачевские шай¬ки с указом императора Петра III приезжали Салават Юлаев и с ним пугачевские полковники башкир Токаев и Сергеев, и он, Буйхаиров, был ими взят и пошел за ними в село Касево, которое Салават сжег, и потом он, Буйхаиров, был везде с Салаватом, покуда не дошли до р. Камы, а отсюда он, Буйхаиров, бежал.