или же почему эти таланты не понимают свой народ
Юрий Евдокимов
В деревне Иванково Суксунского района Пермской области живет классический российский интеллигент марийский композитор Юрий Савватеевич Евдокимов, создатель гимна Республики Марий Эл. Сюжет фильма построен на конфликте композитора с местными жителями.
В деревне не все воспринимают его адекватно, хотя и не отрицают его вклада в марийскую культуру. Сам же композитор не жалеет о том периоде, когда писал серьезную камерную и хоровую музыку.
Над фильмом работали: продюсер П. Печенкин, автор сценария С. Арапов при участии В. Тарика; режиссер В. Тарик; операторы В. Тарик, К. Шитов; звукорежиссер Г. Широглазов, пишет сайт kino.t7.ru.
Источник: kino.t7.ru
Ну тиде мемнан тыгай «сай марий койыш». Кӧ 30-шо ийлаште Сергей Чавайн, Йыван Кырла, Олык Ипай, Шабдар Осып ӱмбак чоген, кӧ варарак Колумбым шыгыремден? Да марий-влакак! Тыгак кызыт Марий Эл правительствыште да ФСБ-ште шинчыше марий-влак вес чолга марий-влакым темдат…
Мый Евдокимовым палем, тудо тыгай вик туран каласыше айдеме, но шке калыкшым йӧрата да марий йылмым, мутлан, шке ешыштыже виеш йочашт-влаклан туныктен. Пелашыже пеш сай айдеме, но Марий Элысе шуко марий семынак икымше верыш руш йылмым шында…
Пеш сай кино. Умылем менан шуко псевдомарий патриотлан тиде ок келше… Но менан тачысе кечынан чын марий илышна тыгай. Нимом от ыште.
Мари калык коклаште пеш шуко айдеме — влак шкештым пеш ушан — шотан айдемылан шотлат, а интелегентный да талантан айдемым нине индивидум — влак конкурентлан шотлат да пеш огыт йорате, санденак нуным темден шогат. «ТУГЕ ШОЛ» лачак возен. Мый чыла мари калыкым: ушан — шотан влакымат, интелегнтный-влакымат, пелторта айдеме-влакымат ужам пагалаш шке мари калыкым, осал игылтме мутым ниго нерген возаш огеш кул, а чыла мари писатель, композитор, артист, служащий — влакым арален шотлен шогаш ужам. А кунам ме шке мари калыкым ишыктен толашена гын, моло калык-влак куанен веле ончат мемнан мари калык могырыш тыгай мут дене: мари — влак шкештым шке кочкыт, могай нунын ончыклышт. Мари калыкын ончыл илыштышт шке кидыштышт, ни рушлан, ни суаслан, ни чувашлан, ни моло калыклан мемнан ончыклык илыш огеш кул, вот тидым шарнен мари калык шке коклаште шке илышым чонен шогаш улыт.
Мыняре шарнем, Пӱрӧ кундемысе тале марийвлак (икмыняр ий ожно) Юрий Евдокимовым палат да пагалат ыле. Мемнан активистна Максим Шамшиев Пермский областьышке миен коштын тусо марийвлакым поддерживатлаш, изишак оксам ойырен. (ӱмаште уста музыкант Максим Шамшиевын сем книгаже Йошкар-Олаште посмертно лектын). Сӧдыки мемнан калыкын ушан-шотан, пагалыше да пагалыме интеллигенцийже уло. Да, тыгай еҥвлак шагал улыт, но йӧршын вуйым сакаш, чыла шеме дене чиялташ амал уке. Мӧнгешла, кеч изишак умылышо, тургыжланыше еҥланат лач марий патриотнавлакым поддержатлаш амал лийшаш. Тӱн йодыш — кузе деградацийым чартен шогалташ да тӱзланымаш корныш шогалаш. Вашмутым муаш можыч мемнан коллективизмна полшен кертеш, но аракам утыждене йӱмаш шӱгарыш шупшеш.
Чаманен каласыман, тыгай койыш чӱчкыдын вашлиялтеш. Иктаж чолга марий иктаж-могай марий сомылым шукташ тӱҥалеш да тудын тиде паша сай лектеш, весе-влак полшымо олмеш кӧранаш да чаракым шындаш тӱҥалыт. Поснак кунам ты сомыл эше окса дене кылдалтын. «Ой тудо ик шагатлан тынаре налеш, мый паша верыштем шагларак»… И лӱмын вара ты йоча ансамльыш але рушарня школыш йочаштым огыт колто. Лӱмын шкешт ансамбльыш коштмыштым чарнат.
Тӱҥ проблеме ме лач шкенан нерген, шкаланна пайда нерген веле шонена да мемнан личный сипатий/антипатийна икымше верыште. Вот уло марий ял калык але уло марий калыкна кӱкшытыштӧ шонен огына мошто. Тыгак Зотин президент жапыште Марий Элыште власть пелен шуко марий лач шкеж нерген веле шонен. Икоян пеҥгыде вий лийын кертын огытыл. Марий президентым ни арален коден, ни олмешыже вес марийым шогалташ тептерна, уш-акылна ситен огыл, лач тыгай койышак мешаен… А ынде угыч марий-влаклан властьым кидыш налаш ой кузе йӧсӧ…
Умшашда ӱй да мӱй лийже тыгай шӧртньӧ мутдалан. Тендан гай акылан-влак шуко лийыт гын, илышнат шӧртньӧ лиеш ыле.
Су:ретыште коеш, кузе марий туныктышо-влак марий икшыве-влакым вашкерак рушыш савыраш толашат. Линейкыште марла кутыраш ок лий мо? Тыге шуко вере. Сандене нунын марий ончыкылыкышт ок лий.
Тиде мемнан марий интеллигенцийын черже. Пычырик изиш иктаж-мом тунем лектыт да коклаштышт да паша верыштышт рушла гына кутырат. Мыйымат тиде эре ӧрыктарен. Молан мемнан марий туныктышына-влак чылт марий ялыште, марий школышто рушла кутырат ыле… Тидыже йӧра, эше вет коклаштышт ешыштат, йочашт денат рушла кутыраш тӱҥалыныт. Тыгай чер чыла вере пеш писын шарла. Евдокимов, мутлан, тидын нерген вик руал пуа, садланат тудым эше огыт йӧрате.
Почему такое видео не показывают в вашем республиканском ТВ??
Всей команде огромное спасибо за такой замечательный полный искренний фильм 🙂 сын Юрия Савватеевича 🙂
«Разделяй и властвуй»
Тау, Юра, таза лийза, пиалан лийза!
Бур лун. Очень жаль, что мы начинаем вспоминать великих и талантливых только после того, когда они уходят к нашим предкам. Почему так бывает? Неужели люди такие эгоистичные и считают, а почему не Я создал.
Pingback: Умер композитор Юрий Евдокимов | MariUver