Н.И.Ямаков
Одо кундемыште верысе марий-влакын 6-шо съездышт эртен кайыш, кеч Миннац планыште тиде РОО-н тыглай отчетно-выборный погынжо семын вел ончыктымо ыле.
Съезд деч вара мый дечем ик ял гыч марий еҥ йодо: «Умбакыже эше 4 ий мучко кузе марий илыш мемнан Одо кундемыште эрташ тӱҥалеш?» Тунам шукыжым ойлаш жапат уке ыле, но ятыр ий марий толкынышто ыштемат, ынде шке шонымемым каласен пуаш верештеш.
Мутат уке, кеч-могай кӱкшытан погынымаште ончыко каймым шижаш шонена. Но адак виге ончычшо гаяк погынышо марий-влакын шуко йодмашышт кодо. Шуко еҥ так и ыш умло — могай организацийыш пура, кӧ вуйлатыше. Мо тугай НКА, мо тугай ОО, мо тугай ФНКА? Молан Грах районышто НКА уло, а Алнаш районышто уке, молан мемнан Ижевскыште кок организаций.
Тидым умлылдегечак списке дене йӱклышт: верысе Каракулино район НКА вуйлатыше Вернер Ушков да верысе Ижевск ола НКА вуйлатыше Нина Телицына «Одо Мари Ушем» республикысе мер организацийын сопредседательже лийын шинчыч. Шоналтыза, ик еҥ-валакак верыштышт местный национально-культурный автономийым вуйлатат да нунак республик кӱкшытан мер ушемым вуйлатат. Эше умлаш йӧсӧ: могай мер организацийын делегатше улыт, могай устав почеш пашам виктарен шогат? Нонсенс – тидым кеч-могай юрист да палыше еҥ умыла. Нине верысе НКА-влакым вуйлатыше-влак да Грах район НКА-н председательже Ираида Кузнецова эше Республикысе НКА-шке пурат. Туштыжо – А.И. Радыгин. Эше «Ӱжара» Республикысе мер самырыктукым организаций уло, тушко Настя Конокпаевам сайлышна. Тиддеч посна эше «Ава шӱм» Республикысе ӱдрамаш ушем ыле, но тудын «шӱмжӧ кырымым чарныш» — тидын нерген ик мутат ыш лек.
Вот тыгай неле конструкцийым марий-влак дене вуйлаташ шонен лукталтыныт. Одо кундемыште илыше 8 тӱжем марий-влаклан. А уставым ончалаш гын тиде РОО «Одо Марий Ушемын» тыгылай отчетно-выборный съездше веле. 4 ий эртыш — отчитатлалт, сай ыштет гын, умбакыже вуйлате.
А юридически оформитлыме «Ижевск Мари» мер организаций да тудын Каҥашыже пашам ыштат:
«Ижевск Мари» провел фестиваль национальных семей
Славный сын деревни Ныргында
Жители Мари Гондырево отпраздновали День деревни
Марийцы Ижевска отметили Талешке кече
РОО «Одо Мари Ушемым» шочыктышо «Ижевск Мари» республик кӱкшытан марий обществыште шке представительже деч посна кодо. Делегат-влакым пеш сай мурен, мелна дене вашлийше тиде организацийын «Ош пеледыш» ансамбльжын еҥже-влак, кудышт ОО «Ижевск Марийын» отчетно-выборный погынымаштыже лийыныт да ик тылзе ончычак съездыш делгат семын сайлалтыныт ыле, верыште делегат огыт ул ман пален нальыч. Саде собраниыште А.И. Радыгинат лийын да протоколым В.В. Папаева 7 ноябрьыштак приниматлыш. Ала-кузе мемнан организаций гыч ик еҥ делегат коклаш логалын, тудат телефон дене кутырымылан кӧра. Варажым погынын пунчалже почеш «пытартыш шижтарымаш» дене меат делегат лийна.
Погынымаште Н.И Ямаков РОО «Одо Мари Ушемын» сопредседательлан темлалтын ыле, но тидым съедыште каҥашымат огыл. Театрым ончаш вашкена манын, каҥашыде списке дене сайлышна. Пагалыме, пашам ыштыше, шке калыкшым кӱшкӧ нӧлтышӧ организацийым чыла ял гыч погынышо калык ончылно тыгежак «шке верышкыже» шогалташ тӧчаш ок кӱл ыле. Вот тыгай паша.
Кунам шуко организаций, от пале кудо ушемын уставше дене илаш — шинча шалана. Садлан ялыштыда погыныза, сайын кутырыза да шке уставдам шонен ыштыза, тудо тендан марийлыкдам кӱшкӧ нӧлта, ончыко ӱжеш. Ме лач тыге илена, да тиде илышнам сӧрастара, марий улмына дене кугешныкта. Примерым шотеш Алнаш район гыч Изи Маскиял (Охотничий) починокым налза. Могай сай пашам ыштышт шке марий калыкыштлан Светлана Першакова да тудын почеш нӧлталтше калык.
Юмо полшыжо, пашат ушныжо — вот тыгай вашмутым пунем ыле Одо кундем марий еҥлан.
http://vk.com/video35701577_164628678
Шке марий калыкемым пагален
Николай Иванович Ямаков,
«Ижевск Мари» мер ушем вуйлатыше
«Ижевск Мари» да тудым вуйлатыше Ямаковым ӧрдыжеш кодаш тӧчымаш эше ик гана пеш сай ончыкта молан тиде федерал кӱкшытан НКА кӱлеш… Ни Радыгинлан, ни Яковлевалан нимогай марий мер толкын да марий калыкын йылмыже, тӱвыраже, йӱлаже ок кӱл. Нуно шкешт шотшо дене марлат ойлен огыт мошто да эре вес чын марий чолгаеҥ-влакым темдат. Нунын шкеныштым кӱкшеш шындымаш, шкеныштым кугу тӧра семын ужмышт тӱҥ верыште. Садлан вес чынжымак чолга марий еҥ-влакым ужмышт ок шу. Тиде чыла Яковлева-Мочаев-Радыгин тӱшка марий калыкым кокыте шеле. Шкешт Маркеловын кутанжым нулен ракатланат да весе шкевуя, пеҥгыде чын марий-влакым чытен огыт керт.
келшем. но мом ышташ?
Тщеславный-влакын шонымаш — лач шкем но:лташ, моло еным аклаш да пагалаш кумылышт уке, сандене нуно мер пашаште чыла калыкым иктышке ушышо рольым шуктен огыт керт. Марий-влаклан сай ден удам ойыркален моштышо лияш ку:леш ыле. Мом ышташ? Чыла тидым умылышылан молылан умылтараш да шке активныйрак лияш веле кодеш. Тек нине тщеславный ен-влак шке ту:шкаштышт кеч унчыливуя то:рштылышт, но бескорыстный чын марий патриот-влакым шыгыремдаш эрыкым пуаш огеш ку:л. Арий пророк Заратуштран ойжо почеш, «поро паша, поро шонымаш, поро мут» дене илыше_влаклан иквереш лияш тыршыман, тунам осалым, удам сенаш йо:н утларак лектеш, и ме поро шонымашкына шуын кертына